“Học sinh được học về Quyền trẻ em, bố mẹ có thể biết, nhưng bố mẹ rất ít khi cho trẻ thực hiện quyền tự do ngôn luận, nếu bố mẹ nói mà con nói lại thì bố mẹ kêu là bất hiếu. Em thấy quyền trẻ em có nhưng chưa được lan tỏa, chưa được thực hiện”
(Em M.T – Trường THCS Nguyễn Đình Chiểu)

Hà Nội, ngày 22.03.2021 – Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) phối hợp với Cục Trẻ em – Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện Hội thảo Chia sẻ kết quả Báo cáo Tiếng nói Trẻ em Việt Nam (Young Voices in Vietnam). Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án Nâng cao năng lực cho các tổ chức xã hội do Tổ chức Cứu trợ trẻ em (Save the Children) và Cơ quan Hợp tác Phát triển quốc tế Thuỵ Điển tài trợ.

Đại diện học sinh cùng các đại biểu

Trong năm 2020, Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) và Tổ chức Cứu trợ trẻ em (Save the Children) đã công bố báo cáo Tiếng nói trẻ em Việt Nam. Khảo sát Tiếng nói Trẻ em Việt Nam do MSD điều phối triển khai từ tháng 9/2019 đến tháng 2/2020 với sự tham gia của 1.692 trẻ em từ 11 đến 16 tuổi ở 7 tỉnh/ thành phố trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Mục tiêu của khảo sát nhằm thu thập ý kiến, suy nghĩ của trẻ em về những vấn đề liên quan trực tiếp tới trẻ em, từ đó, xem xét thực trạng thực thi Quyền Trẻ em tại Việt Nam dưới góc nhìn của trẻ.

Tiếp nối thành công của Báo cáo, MSD phối hợp với Cục Trẻ em – Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện chuỗi Hội thảo Chia sẻ kết quả Báo cáo Tiếng nói trẻ em Việt Nam, dự kiến trong giai đoạn tháng 3 – tháng 5.2021 tại 7 tỉnh, thành phố có trẻ em đã thực hiện khảo sát. Chuỗi Hội thảo nhằm mục tiêu chia sẻ, công bố các kết quả của Báo cáo Tiếng nói Trẻ em Việt Nam, đồng thời lắng nghe, tiếp nhận ý kiến phản hồi của các em và các bên liên quan nhằm thúc đẩy sự tham gia của trẻ em trong các vấn đề liên quan đến chính các em.

Buổi chia sẻ đầu tiên trong chuỗi sự kiện được thực hiện sáng ngày 22.03.2021 tại trường THCS Nam Từ Liêm – Hà Nội. Hội thảo có sự tham gia của đại diện Uỷ ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, Cục Trẻ em – Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Cục An toàn thông tin – Bộ Thông tin và Truyền thông, Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Nam Từ Liêm, giáo viên, đại diện phụ huynh, giáo viên và gần 700 sinh trường THCS Nam Từ Liêm và THCS Nguyễn Đình Chiểu.

Bà Hoàng Thị Yến – Hiệu trưởng Trường THCS Nam Từ Liêm

Phát biểu khai mạc, bà Hoàng Thị Yến – Hiệu trưởng trường THCS Nam Từ Liêm nhấn mạnh: “Lắng nghe trẻ em để hiểu, đồng cảm và chia sẻ với các em là 1 hoạt động luôn được nhà trường quan tâm chú trọng. Thông qua khảo sát Tiếng nói Trẻ em Việt Nam do Viện MSD thực hiện, nhiều ý kiến, tâm tư, nguyện vọng, suy nghĩ, khó khăn của các em về cuộc sống, gia đình, học tập, phát triển… đã được bày tỏ. Hôm nay các em không chỉ được nghe, được xem mà sẽ tiếp tục được bày tỏ ý kiến của mình với người lớn, với các tổ chức chính trị, xã hội. Những suy nghĩ, phát biểu của các em sẽ là cơ sở để ngày càng nhiều người hiểu các em hơn, từ đó góp phần tích cực thay đổi suy nghĩ, nhận thức, hoạt động, đảm bảo thực hiện quyền trẻ em trên toàn xã hội.”

Bà Nguyễn Phương Linh – Viện trưởng MSD

Bà Nguyễn Phương Linh – Viện trưởng MSD chia sẻ: “Chúng ta vẫn nói trẻ em là mầm non tương lai của đất nước. Thực sự thì không chỉ trong tương lai, hiện tại, đặc biệt trong thời đại công nghệ số, trẻ em đóng vai trò rất quan trọng trong tiến trình phát triển của đất nước. Trẻ em là các công dân số đóng góp cho môi trường mạng lành mạnh an toàn, là các đại sứ về môi trường, những người có trách nhiệm bảo vệ bản thân, bảo vệ bạn bè khỏi bạo lực, xâm hại, bắt nạt, v.v. những người truyền cảm hứng và tạo nên sự thay đổi. Quyền tham gia của trẻ em đã được khẳng định. Chúng tôi rất hạnh phúc vì Báo cáo Khảo sát tiếng nói trẻ em Việt Nam đã có được sự tham gia nhiệt thành của trẻ em, báo cáo khảo sát đã phản ánh được thực trạng, các điều các em quan tâm, mong muốn và đòi hỏi quyền của mình, sau đó, được Quốc hội và các cơ quan quản lý nhà nước như Cục trẻ em, Cục an toàn thông tin, các Vụ bên Bộ giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội, v.v. quan tâm, lắng nghe, hành động và phản ánh trong việc xây dựng các chương trình quốc gia vì trẻ em, các chính sách liên quan đến trẻ em. Chuỗi sự kiện Hội thảo Tiếng nói trẻ em là sự kiện chứng tỏ những người lớn, các  ban ngành liên quan đang báo cáo lại kết quả với các em, và đối thoại các vấn đề  của trẻ em để các chính sách liên quan tới trẻ em tiếp tục được cải thiện, quyền tham gia của trẻ em được thực hiện“.

Hội thảo sau đó đã giới thiệu 15 phát hiện nổi bật của khảo sát Tiếng nói trẻ em Việt Nam và chia sẻ quá trình báo cáo đã được sử dụng để tham vấn và xây dựng các chương trình, chính sách quốc gia vì trẻ em, với sự tham gia tích cực của trẻ em.

Phần thứ hai của hội thảo là Đối thoại – Hội thảo cũng ghi nhận nhiều ý kiến, câu hỏi, vấn đề được đặt ra bởi chính các em học sinh, một số phát biểu đáng chú ý là:

– Việc bắt nạt học đường tại trường học được nhà trường và bố mẹ quan tâm nên đã hạn chế nhiều, nhưng bắt nạt trên mạng – đặc biệt trên trang Confession (một hình thức thú nhận, nêu ý kiến ẩn danh phổ biến trên mạng xã hội) trẻ em dùng từ ngữ không phù hợp, ẩn danh để xúc phạm, bắt nạt người khác qua mạng. Chúng em nên làm gì để tránh trường hợp này? (Em Q.A, – Trường THCS Nguyễn Đình Chiểu)

– Người lớn hay nói “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”, câu này đúng hay sai? Người lớn đang bảo vệ trẻ em một cách thái quá, bảo trẻ em “mày phải học trường này trường kia, nếu không mày nhảy tự tử luôn đi”. Trẻ em có quyền được tự quyết định cuộc sống của mình hay không? (Em H.P – Lớp 9, Trường THCS Nam Từ Liêm)

– Học sinh được học về Quyền trẻ em, bố mẹ có thể biết, nhưng bố mẹ rất ít khi cho trẻ thực hiện quyền tự do ngôn luận, nếu bố mẹ nói mà con nói lại thì bố mẹ kêu là bất hiếu. Em thấy quyền trẻ em có nhưng chưa được lan tỏa, chưa được thực hiện (Em M.T – Trường THCS Nguyễn Đình Chiểu)

– Hiện tại ở Việt Nam vẫn còn hiện tượng trọng nam khinh nữ, nhiều gia đình vẫn muốn sinh con trai, nhiều bạn nữ không dám nói ra, trong các bữa tiệc gia đình bạn nữ phải dọn dẹp còn các bạn nam thì ngồi chơi, như thế con thấy không hợp lý. Con biết 1 chị bạn rất thích chơi trống, nhưng bố mẹ bảo “mày là con gái không nên chơi trống” sau đó lại quay ra cậu con trai hỏi là con có muốn chơi trống không? Làm thế nào để giải quyết hiện tượng này? (Em Tiến Sơn, lớp 8 Trường THCS Nam Từ Liêm)

– Bố mẹ con hay so sánh con với “con nhà người ta”, mỗi lần nghe thấy câu đấy là con rất ức chế, nổi điên lên, và muốn cãi lại bố mẹ. (Em Y.T, lớp 6 Trường THCS Nam Từ Liêm)

– Bố mẹ nhiều khi cũng làm sai, nhưng nếu mình nói lại bố mẹ lại bảo là bất hiếu, bố mẹ cũng hay sử dụng các hình thức trừng phạt khiến mình chỉ có thể im lặng hoặc làm theo bố mẹ (em T.Đ, trường THCS Nam Từ Liêm)

– Em thấy nhiều khi mình bị ức chế chuyện gia đình, hay lớp học, khiến trong nội tâm mình phải “đánh nhau” mà không biết có cách nào để giải toả. (em H,T – trường THCS Nam Từ Liêm)

Các em học sinh hào hứng đặt câu hỏi

Phản hồi lại các vấn đề trẻ em nêu ra, bà Nguyễn Thanh Hải – Phó trưởng phòng, Uỷ ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội phát biểu: “Các em hoàn toàn có quyền tham gia và thuyết phục bố mẹ lắng nghe mình. Tuy nhiên, khi thấy bố mẹ nói sai, làm sai, trẻ em nên bình tĩnh trao đổi, giải thích với bố mẹ. Các em hãy sử dụng kết quả báo cáo Tiếng nói trẻ em, đọc cho bố mẹ nghe và cùng chia sẻ để bố mẹ hiểu được quyền của các em, tôn trọng tiếng nói và trân trọng sự tham gia của các em. Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục lắng nghe những ý kiến của các em, sau khi chương trình hôm nay kết thúc, các em vẫn có thể bày tỏ những nguyện vọng của mình thông qua các thầy cô giáo, qua Đoàn TNCS Hồ Chí Minh – Đây là tổ chức đại diện cho tiếng nói của các em. Các em cũng hoàn toàn có thể gọi đến Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111 để được hỗ trợ mọi lúc.”

Bà Nguyễn Thanh Hải – Phó trưởng phòng, Uỷ ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội

Về vấn đề mất an toàn trên Internet đang rất được các bạn học sinh quan tâm, ông Hoàng Minh Tiến – Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ: “Thực tế trẻ em đôi khi còn sử dụng Internet nhiều hơn người lớn, tôi đánh giá rất cao việc trẻ em đã quan tâm và lên tiếng trong Báo cáo Tiếng nói Trẻ em Việt Nam. Các em học sinh hãy học hỏi các kĩ năng để trở thành các công dân số có trách nhiệm, các em chính là người quyết định có tham gia vào việc bắt nạt trên mạng, gây ra các tổn thương đến các bạn hay không. Mong rằng các em hãy lên tiếng để bảo vệ chính bản thân và các bạn mình, cùng nhau xây dựng môi trường mạng lành mạnh, an toàn. Và cuối cùng, hãy luôn nhớ đến sự trợ giúp của cha mẹ, thầy cô, các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội khi gặp rắc rối.”

Ông Hoàng Minh Tiến – Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông

Ông Nguyễn Quý Trang – Phó Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Nam Từ Liêm nhấn mạnh: “Hiện nay, các trường học đều có phòng tham vấn học đường, có các thầy cô luôn lắng nghe ý kiến của các con, sau đó trao đổi lại với cha mẹ, để có thể đáp ứng được mong muốn của học sinh. Hiện nay có hiện tượng học sinh do những áp lực tâm lý mà bị trầm cảm, phần lớn là do các bạn không có cơ hội giãi bày. Do đó, các thầy cô cũng rất mong muốn các con nói ra được ý kiến của mình, tương tự, ở nhà các con cũng có thể chọn những thời điểm phù hợp để trao đổi với bố mẹ.”

Ông Nguyễn Quý Trang – Phó trưởng phòng Giáo dục Đào tạo quận Nam Từ Liêm

Phát biểu phản hồi và tổng kết, bà Nguyễn Thị Nga, phó Cục trưởng Cục trẻ em chia sẻ: “Sự tham gia của trẻ em luôn là nội dung ưu tiên trong các kế hoạch hoạt động của Cục Trẻ em. Chúng tôi đánh giá cao các kết quả Báo cáo Tiếng nói trẻ em Việt Nam đã cung cấp, góp phần vào việc xây dựng và hoàn thiện các chương trình hành động vì trẻ em. Quyền tham gia của trẻ em cần được bổ sung bằng các mô hình thúc đẩy sự tham gia của trẻ em trong cộng đồng, trong gia đình, trong nhà trường, không chỉ ở Hà Nội mà còn ở mọi tỉnh thành trên cả nước. Trong giai đoạn tới, chúng ta sẽ quan tâm nhiều hơn đến việc xây dựng các hoạt động dành cho các bậc phụ huynh, người chăm sóc trẻ để bố mẹ cũng phải học hỏi, học cách lắng nghe, tôn trọng và đảm bảo quyền của con, em mình. Chúng tôi luôn cùng các cơ quan quản lý nhà nước khác, trườg học, các đối tác là các tổ chức xã hội sẵn sàng tiếp tục lắng nghe, tiếp thu và hành động để thúc đẩy thực hiện quyền tham gia của trẻ em Việt Nam”

Bà Nguyễn Thị Nga – Phó Cục trưởng Cục Trẻ em

Chuỗi Hội thảo chia sẻ kết quả Báo cáo Tiếng nói Trẻ em sẽ tiếp tục được thực hiện tại các tỉnh thành phố: Hải Phòng, Lào Cai, Huế, Đăk Lăk, TP. Hồ Chí Minh và Tiền Giang trong tháng 4.2021. Các ý kiến của trẻ em sẽ được thu thập, ghi nhận và đệ trình nhằm xây dựng các chương trình đảm bảo thúc đẩy sự tham gia và tiếng nói trẻ em trong các vấn đề của chính các em.

Tham khảo Báo cáo Tiếng nói Trẻ em Việt Nam tại đây: Báo cáo Tiếng nói Trẻ em đầy đủ; Tóm tắt Báo cáo Tiếng nói Trẻ em Việt Nam, Phim ngắn Tiếng nói Trẻ em Việt Nam.

Về Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD)

Là một tổ chức phi chính phủ Việt Nam, MSD nỗ lực hành động vì một môi trường phát triển thuận lợi cho sự phát triển của khối các tổ chức xã hội và thúc đẩy việc thực hiện quyền của các nhóm cộng đồng bị lề hoá và dễ bị tổn thương, đặc biệt là nhóm trẻ em, thanh niên, phụ nữ và người khuyết tật.

Chương trình Gia đình Việt của MSD tập trung vào các nỗ lực hỗ trợ quyền của trẻ em và gia đình về Giáo dục Quyền trẻ em, Quản trị quyền trẻ em, Giáo dục công dân toàn cầu, Công dân số, đại sứ bảo vệ môi trường Bảo vệ trẻ em khỏi bạo lực, xâm hại, Thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em và thanh niên, v.v

Liên hệ truyền thông:

(Ms) Chu Thu Hà – Cán bộ Điều phối Sự kiện và Truyền thông

Email: event.manager@msdvietnam.org

Điện thoại: 024 62769056 – 0852577220

Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển Bền vững (MSD)

Địa chỉ: Tầng 6, Số 15 Yên Lãng, Trung Liệt, Đống Đa, Hà Nội

Website: www.msdvietnam.org

Fanpage: https://www.facebook.com/www.msdvietnam.org