Hành trình nước sạch: Khảo sát Xóm Nà Lồi – Sơn La

CHUNG TAY ĐƯA NƯỚC SẠCH VỀ XÓM NÀ LỒI, XÃ SUỐI BÀNG, HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA 

 Xóm Nà Lồi là một trong những xóm đặc biệt khó khăn thuộc xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Xóm có tổng 86 hộ dân với 371 nhân khẩu trong đó có 78 trẻ em, họ đều là người dân tộc thiểu số trong đó 90% là người Mường;  xóm có 36 hộ nghèo và 15 hộ cận nghèo. Người dân sinh sống chủ yếu bằng nông nghiệp đến từ trồng lúa, ngô và sắn. 

       Ảnh bãi nước đầu nguồn bị bùn đất che kín 

  Hệ thống cung cấp nước sinh hoạt cho người dân xóm Nà Lồi được đầu tư và xây dựng từ năm 2002 theo chương trình 135. Khi mới xây dựng, công trình cung cấp đủ nước cho toàn bộ 86 hộ dân trong xóm. Tuy nhiên, sau 6 năm sử dụng công trình đã bị hư hỏng nặng: bai nước đầu nguồn bị bùn đất che kín, bể chứa nước đầu nguồn bị nứt vỡ, có nguy cơ sụt lún hiện đang bỏ hoang, toàn bộ đường ống bị hỏng và không còn sử dụng được…..điều này dẫn tới tình trạng thiếu nước sạch phục vụ đời sống sinh hoạt phục vụ đời sống hoạt của 86 hộ dân trong suốt hơn 10 năm qua.Để có nước dùng, người dân đã phải dẫn nước từ các khe mó hoặc đào giếng khoan để sử dụng tạm thời. Tuy nhiên, nguồn nước không đảm bảo vệ sinh bị nhiễm đá vôi thường xuyên đã gây ra các bệnh như đau mắt, sỏi thận, các bệnh về đường tiêu hoá, bệnh phụ khoa… cho người dân nơi đây, phần lớn là phụ nữ và trẻ em.  

“Nước giếng khoan nhiều đá vôi lắm mà nhà anh xây cả bể lọc cũng không ăn thua, với cả vào mùa khô thì cả nước từ mó và giếng nó cũng ít thế nên anh phải xây 1 cái bể này để trữ nước“. – Chia sẻ từ anh Văn, người dân xóm Nà Lồi, xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ. 

Ảnh hiện trạng bể chứa đầu nguồn xuống cấp, có khả năng sụt lún và không còn được sử dụng

Theo thống kê của địa phương tỷ lệ mắc các bệnh trên ở phụ nữ và trẻ em đều gia tăng hơn so với những năm trước. Chị Nương người dân trong xóm cũng chia sẻ: “Nước giếng ở đây nhiều đá vôi nhưng mình làm gì còn nguồn nào khác đâu nên vẫn phải sử dụng, nhà chị cũng có lọc nhưng chả đỡ mấy. Em thấy như tóc chị và mọi người nó xơ cũng là do ảnh hưởng của nước đá vôi, mà nữa là dùng nước đó làm mình dễ mắc bệnh sỏi thận, ở xóm từ đầu năm tới giờ có 3 người phải đi mổ sỏi thận rồi “.   

Có một công trình cung cấp nước sạch ổn định, bền vững là mong ước lớn nhất trong mấy năm qua của 371 người dân tại xóm Nà Lồi (196 phụ nữ và 78 trẻ em), họ không phải lo lắng thiếu nước sử dụng và cũng bớt đi nỗi lo mắc các bệnh khi sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh. Tuy nhiên, với điều kiện kinh tế khó khăn, phần lớn là các hộ nghèo và cận nghèo thì không biết đến bao giờ mong ước này mới trở thành hiện thực với họ.  

 Để có thể giúp cho 86 hộ tại xóm Nà Lồi với 371 người dân (trong đó có 78 trẻ em) được tiếp cận với nước sạch một cách đầy đủ, chúng tôi cần huy động số tiền là 200.000.000 đồng. Số tiền huy động được dự kiến được sử dụng để: 

• Cải tạo, duy tu và sửa chữa 01 bai nước đầu nguồn 
• Xây dựng 01 bể chứa nước đầu nguồn kết hợp lọc thô dài 4m, rộng 2,5m và cao 1m; 
• Xây dựng 03 bể chứa nước tập trung tại tại khu dân cư với thể tích 4m3 
• Lắp đặt đường ống dẫn nước từ đầu nguồn về khu dân cư dài 4200m. 

 Ngoài ra, để đảm chất lượng nguồn nước, công trình sẽ được kết hợp cùng dự án của tổ chức Bánh Mỳ cho Thế giới (BftW) để đánh giá, kiểm định chất lượng nguồn nước đảm bảo hợp vệ sinh, an toàn sử dụng. 

 Dựa trên kinh nghiệm của RIC và MSD, thông qua cách tiếp cận cộng đồng tự quản (Cộng đồng không chỉ là người hưởng lợi, mà còn là chủ thể trực tiếp quản lý thực hiện, thi công công trình, chúng tôi tin tưởng rằng dự án sẽ được thực hiện thành công và hiệu quả nếu có sự chung tay đóng góp của cả cộng đồng. RIC và MSD sẽ đồng hành cùng các đối tác khác để tiếp tục gây Quỹ nhằm mang nhiều nước sạch hơn nữa về bản cho người DTTS trong giai đoạn 2021-2023.